بررسی میزان بروز واکنشهای وازوواگال و عوامل مؤثر بر آن در اهداکنندگان خون پایگاههای انتقال خون شهر مشهد

اهداف: واکنش وازوواگال یکی از شایع‌ترین عوارض اهداء خون می‌باشد، این مطالعه به‌منظور بررسی میزان بروز واکنش‌های وازوواگال و عوامل مؤثر بر آن در اهداکنندگان خون در پایگاه‌های انتقال خون شهر مشهد انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه مورد- شاهدی بر روی657 اهداءکننده خون در 4 پایگاه انتقال خون مشهد در مدت 6 ماه انجام شد. اهدا کننده‌گانی که دچار واکنش وازوواگال شدند (218 نمونه) در گروه مورد و 439 اهداکننده که  دچار واکنش وازوواگال نشدند در گروه شاهد قرار گرفتند. متغیرهای سن، BMI، فشارخون، نبض، هماتوکریت و میزان بروز واکنش وازوواگال بررسی گردید. برای آنالیز آماری داده‌ها از نرم‌افزار SPSS 11.5 و آزمون‌های آماری کای اسکوئر و من ویتنی استفاده شد.  یافته‌ها: میزان بروز واکنش وازوواگال در مدت 6 ماه 16/2٪ بود. میانگین سن در گروه مورد نسبت به گروه شاهد به‌طور معنی‌دار کمتر بود (0.001>p). واکنش وازوواگال در زنان و در اهداکنندگان بار اول و همچنین در افراد مضطرب و در افراد با BMI کمتر، به‌طور معنی‌دار بیشتر مشاهده گردید (0.001>p). میانگین کاهش فشار شریانی بعد از اهداء خون در گروه مورد نسبت به گروه شاهد نیز به‌طور معنی‌دار بیشتر بود  (0.001>p). نتیجه‌گیری: بروز واکنش وازوواگال به عوامل متعددی از جمله سن، جنس، BMI، فشارخون وابسته است و با مراقبت بیشتر از اهداکننده پر خطر، تا حدودی می توان از واکنش وازوواگال پیشگیری نمود و احتمال بازگشت مجدد جهت اهداء خون را افزایش داد.